Statystyka gminy Lachowice

Różne archiwalne zapiski dotyczące gminy Lachowice zapodają daty statystyczne w jej historycznym rozwoju. I tak Lachowice liczyły :

Rok 1674    -    30 domów

Rok 1732    -    a/. 20 zagrodników,b/.21 zarebników c/.13 półrolków,d/. 6 chałupników,

e/. 5 młynów f/. 81 polan leśnych g/. 2 piły trybne h/. 1 karczmę z                             podcieniami zwaną „ starą karczmą” .Według Biblioteki Jagiellońskiej nr. 5376

Rok 1776    - urodziło się 15 osób, zmarło 16 osób

1777    -      „             40   „          „      29   „

1784    -      „             32   „          „      35   „

1827    - liczba mieszkańców  1812 osób

1834    -wielka własność ma 1100 morgów lasu, 1 piła , 1 dom „leśniczówka” i 1 młyn   prywatny.

Rok  1846     - liczba mieszkańców 2225 osób

1. - zmarło 487 osób
2. - zmarło 142 osoby
   1. było a/.26 zagrodników i na ich rolach 66 chałupników

b/.20 zarębników i na ich rolach  108 chałupników

c/. 10 półrolników i na ich rolach  51 chałupników

d/. 225 chałupników czyli małorolnych komornikami zwanych

1. - a/. 279 domów,b/. 1872 mieszkańców w tym 895 mężczyzn ,974 kobiet,c/.wielka własność posiada: 56 morgów roli,25 mórg pastwisk,1414 mórg lasu- razem 1495 morgi, mała własność posiadała : 1687 morgów roli, 636 mórg pastwisk 168 mórg łąk, 254 mórg lasu-razem 2754 morgi.
2. - mieszkańców 1929 osób

1883    -            „         2071     „     i 16 Żydów

1890    -            „         2025     „

1896    -            „         2161     „

1918    - zmarło  102 osoby

1931    - mieszkańców 2265 osób

Daty statystyki gminy Lachowice powyżej przytoczone wskazują wyraźnie na ciekawe przeobrażenie i wstrząsy jakie wieś przechodziła. Uderzającym faktem jest, że Lachowice w roku 1674 liczyły tylko 30 domów, chociaż nie brak jest pośrednich dowodów, że od XI wieku do XVI wieku liczne rzesze o charakterze pasterskim w tych okolicach przebywały budując stałe siedziby w stylu kapicowym, łatowym czy plemiennym oraz trudniąc się dosyć bogatym przemysłem domowym, musiał zajść wypadek epidemicznej choroby, czy napadu band zbójeckich co spowodowało wyludnienie wsi, a czego to nie dało się ustalić, ani historycznymi źródłami uzasadnić.

W roku 1732 ,a więc 52 lat później wieś Lachowice jest już zorganizowaną według średniowiecznych praw. Widzimy gospodarstwa podzielone na zagrodników, zarębników, półrolków i chałupników.

Zagrodnik był to gospodarz posiadający 50 mórg ziemi w jednym kawałku, opłacający na         rzecz dziedzica 2 dni robocze koniem i płacą 4 grosze rocznie.

Zarębnik był to gospodarz, posiadający około 25 mórg ziemi w jednym kawałku, opłacający na rzecz pana dwa dni robocze pieszo i 4 grosze rocznie.

Półrolek jest to rolnik, posiadający 25 mórg ziemi w jednym kawałku, płacąc na rzecz pana tyle ile zarębnik.

Chałupnik jest to komornik, posiada własny dom i mały kawałek ziemi, opłaca na rzecz pana tylko 6 groszy rocznie zaś pańszczyzny nie odrabia.

Według statystyki z roku 1834 wielka własność ma tylko w Lachowicach 1100 morgów lasu, zaś w 1869 wykazuje 56 morgów roli,25 mórg pastwisk,1414 mórg lasu, czyli razem posiada 1495 morgów. Dlaczego więc stan posiadania wielkiej własności się powiększył o 395 morgów? Zjawisko to tłumaczyć należy w ten sposób: w roku 1732 w lasach wielkiej własności :”pod Jaworzyną, Zimną Wodą, pod Wisiorami, Kapołowym Potoku, za Granicznym na Sobańskim, za Chrząszczami, na Koconiowym Groniu, Targoszami, za Kralami i Lachowska Gajką było 81 polen, należących do rolników zarebników. Polany te właściciele dóbr suskich, korzystając z ubóstwa wskutek nieurodzajów, epidemicznych chorób i elementarnych klęsk rolników zarębników wykupujących polany śródleśne dla zaokrąglenia i scalenia powyższych obiektów leśnych.

W ten sposób od 1834-1869 wielka własność drogą wykupu polan chłopskich powiększyła się o 395 mórg ziemi. Obecnie jest jeszcze kilka polan chłopskich wśród lasów pańskich dotąd nie wykupowanych.